Je hoorde de afgelopen jaren op de 2m- en 70 cm-band veel mensen praten over knijpers en mensen die anderszins vervelend op de band bezig zijn. Anonieme knijpers wel te verstaan. Het is inderdaad een hinderlijk fenomeen. Je vraagt je af hoe komt iemand er toe, om mensen die op een leuke wijze hun vrije tijd willen invullen op die manier hun plezier te bederven? In de amateurbladen wordt er nauwelijks aandacht aan dit soort storingen besteed. Je hoort er hooguit over in de rubriek met inzendingen van lezers. Ik vind juist dat er wel over gepraat moet worden. Alleen niet over de band!

Het is niet bepaald een nieuw verschijnsel. In de jaren zeventig waren er op de repeater bij de Amercentrale meerdere mensen die genoegen beleefden aan dit soort soort spelletjes. Dikwijls legden die de repeater zelfs helemaal plat voor ander verkeer. Dit moet zeer vervelend zijn geweest voor de mensen die met veel inspanning zowel fysiek als financieel zo’n repeater in de lucht brachten. Als je op internet gaat zoeken kom je ook in andere landen dit soort mensen tegen.

In de VS zie je extreme voorbeelden zoals we die in Nederland gelukkig niet kennen. Een jaar geleden las ik over een amateur aldaar die voor zijn geknijp en gepiep een flinke gevangenisstraf had gekregen. Ja, ook op dat gebied delen ze daar heel andere straffen uit dan hier. Alleen, het hielp dus niet. Hij was nog geen week uit de gevangenis ontslagen toen hij opnieuw betrapt werd op draaggolven en vervelende lichaamsgeluiden op een repeater met een groot bereik, op een maritieme frequentie en op de noodfrequentie voor luchtvaartverkeer. Het bericht meldde verder dat de man inmiddels opnieuw is opgesloten. De identiteit van de man was dus al lange tijd bekend, en de eerste keer dat hij betrapt werd, enkele tientallen jaren geleden, was hem om die reden zijn lidmaatschap ontnomen van diverse amateurclubs.

Waarschuwingsplaatje voor internetforums: ‘Don’t feed the trolls’. (copyright: Sam Fentress/GNU)

Het is overigens niet zo dat er in Nederland helemaal niets aan gebeurt. In de tijd van de Amer-repeater bijvoorbeeld is er diverse keren tegen opgetreden, zo werden mij in die tijd nog eens door een opsporingsambtenaar de details van zo’n actie verteld. Maar ook in de tijd van de Amertrollen hielp dat niet erg. Was de belangrijkste stoorder opgepakt, dan ontstond er kennelijk een opening waardoor een ander iemand de leeggevallen plek innam door extra te gaan storen.

Don’t feed the trolls
Dit type mensen is overigens niet uniek voor de amateurwereld. Een vrijwel identiek verschijnsel zie je op veel internetforums. Daar worden deze mensen trollen genoemd (waarom noemen wij deze storende amateurs eigenlijk niet ook trollen?) Die mensen op internet proberen door andere mensen op de fokken boze reacties aan ze te ontlokken. Ook bepaalde aspecten van het bedenken en verspreiden van computervirussen en van het hacken op internet komen voor bij knijpers. Ondanks dat al deze mensen slechts in heel kleine kring, of misschien ook wel helemaal niet door kunnen vertellen dat zij er als persoon achter zitten, kunnen ze zich over het succes wel degelijk verkneukelen. Want de mensen hébben het er toch maar over en dat beschouwen deze personen als welkome aandacht. Wat dus totaal verkeerd is, dat is deze mensen voor hun gedrag belonen. Want stel dat er, in het geval van radioamateurs, door zo iemand de beheerder van een bepaalde repeater de handdoek in de ring zou werpen, dan kan de trol tot in jaren van lengte voor zichzelf zeggen ‘ik ben toch maar mooi degene die repeater PI2xxx uit de lucht gekregen heeft’. En dat genoegen gun je niemand.

Een gestolen bakkie
De mensen die bij zendamateurs overgaan tot dit soort acties zijn lang niet altijd piraten of mensen die toevallig in het bezit van een misschien wel gestolen ‘bakkie’ zijn gekomen. Het is natuurlijk extra zuur als iemand uit eigen kring ertoe overgaat om dit soort vervelende dingen uit te halen. Soms zit daar boosheid of frustratie achter. In de jaren tachtig zat ik zelf samen met een vast groepje medeamateurs iedere avond vanaf een uur of half één ’s nachts op 145,275 MHz een uur of anderhalf lang gezellig te bomen onder de naam de Soepronde. Dat ging er vaak wat losser aan toe dan alleen maar over technische experimenten praten, en dat stuitte bij sommige traditioneel ingestelde collega amateurs in die dagen nogal tegen de borst. Vaak was wel duidelijk wie er dan achter zat wanneer er tijdens die gesprekken ineens op het kanaal gestoord werd. Diverse keren werden we als jongelui (de meesten van ons waren begin 20) door een dikwijls oudere amateur op ons vermeende wangedrag aangesproken. En als we daar dan niet tot tevredenheid op reageerden (d.w.z. wij wilden ons gepraat niet stoppen) dan werd er diverse keren een minuut of wat later ineens een draaggolf in de lucht gezet, al dan niet met pieptoon of soms met muziek, die in S-rapport wel vergelijkbaar was met degene die ons tot de orde wilde roepen.

Pas op voor trollen! (foto: Gil Mnogueira, Creative Commons)

Is er nou niks aan te doen zou je zeggen. Dat is er wel. Uit de lucht halen van dat soort amateurs is, zo is internationaal ook gebleken, helemaal niet zo heel erg effectief. Maar de stations die gedupeerd worden door dit soort van acties kunnen zelf juist wel een hoop doen. Op internet blijkt in de praktijk de beste manier te zijn om de trollen gewoon helemaal maar te negeren. Dat is op internet technisch natuurlijk ook heel gemakkelijk te realiseren. Op verschillende forums worden tegenwoordig de reacties van trollen namelijk uit de forums weggelaten. De trol zelf wordt dus niet van het forum uitgesloten. Integendeel de trol ziet zelf zijn eigen reacties nog gewoon tussen de andere staan alsof er niets aan de hand is. Alleen de andere gebruikers kunnen ze dus niet zien en het gevolg daarvan is dat er niemand meer op reageert. Daardoor is er voor de trol natuurlijk al snel de aardigheid vanaf.

Dit trucje werkte ook in de jaren tachtig al. Bij de Soepronde hadden we al vrij snel stilzwijgend de afspraak dat onze verbinding hoe dan ook niet onder de stoorders zou gaan lijden. Zo waren er eens goede condities, en een DX-er op best grote afstand in het noorden van het land stuitte op dat moment op onze gesprekken. Hij riep eerst dat hij het er niet mee eens was en vond dat we er direct mee moesten stoppen. Vervolgens zei hij dat hij zoiets op ‘zijn’ tweemeterband niet kon accepteren. Zijn kale draaggolf was vanwege de condities vervolgens zodanig sterk dat ik vanuit Amersfoort mijn tegenstation in Houten dus niet meer kon horen en andersom. Omdat het gesprek op dat moment uit twee personen bestond was er echter een eenvoudige oplossing mogelijk: de telefoon. Ons gesprek ging voor de objectieve luisteraar (die het nog kon horen) verder alsof er dus geen storing was. Af en toe hoorden we de storende draaggolf kort even uitschakelen. Na een kwartier of zo hield hij het al mopperend voor gezien en konden we de telefoon dus neerleggen. Bij andere gelegenheden hebben we op dezelfde manier dikwijls 70 cm of 10 meter FM als parallel kanaal gebruikt.

Genoegdoening
Dat is het aardige aan het negeren van mensen die storen: de stoorders raken er zelf vaak gefrustreerd van. Dit op zich is een aardig bijverschijnsel dat wel enige genoegdoening geeft, maar het belangrijkste is natuurlijk deze methode in heel veel gevallen dus gewoon goed werkt.

Essentieel bij deze werkwijze is natuurlijk dat iedereen zich aan dat stilzwijgen houdt. Slechts één persoon die boos of klagend reageert kan voldoende zijn om de stoorder weer te voeden. Ook een gesprek op een ‘spamvrije’ repeater over hoe zo’n rommeltje het op een andere repeater is, kan als het vaker gebeurt zo’n repeater al snel veranderen in net zo’n grote puinhoop als die andere. Zelfs een opmerking dat mensen een trol moeten negeren kan daarbij verkeerd uitpakken. Daarom zou je eigenlijk alle amateurs moeten opbellen die dit onderwerp via de amateurmicrofoon bespreken en hen via die weg de mogelijke gevolgen daarvan uitleggen. Alle amateurs die weleens van een repeater gebruik maken dragen hierbij een verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de (ver)storingen uit dit artikel tot een minimum worden beperkt.

Don’t feed the trolls!

John Piek – PA0ETE

Dit artikel is eerder gepubliceerd in 2007.

©2012, John Piek (QRM! Magazine) – Medegebruik van dit artikel en/of foto’s is in dit geval NIET toegestaan.

De gemeente Enschede wil voor (alleen) amateurantennes een aantal beperkingen opleggen bij de plaatsing. De maximale antennehoogte zou op die manier bijvoorbeeld nooit meer dan 15 meter mogen bedragen. In een ontwerp-beleidsstuk, dat nu ter inzage ligt wordt een hoop crypto-taal gebezigd over het zendamateurisme in het algemeen, maar wordt toch niet helemaal begrepen hoe de verschillende antennes werken. Verder wordt gesteld dat met het voorstel tegemoet gekomen wordt aan de behoeften van 75% van de amateurs. Men onderschrijft in het stuk wel de behoefte van amateurs om te experimenteren, maar die experimenterende amateurs die bijna allemaal in die resterende 25% zullen zitten komen er in het voorstel redelijk bekaaid af.

Dat men uiteindelijk toch grondig niet goed op de hoogte is van de situatie blijkt uit de stelling dat de plaatsing van amateurantennes in ALLE gevallen zou leiden tot grote commotie in de buurt, waarbij ook te allen tijde ofwel de amateur in kwestie, ofwel de rest van de buurt ontevreden achterblijft. Wij weten allemaal dat daar in elk geval niets van klopt.

De VERON en VRZA afdelingen Twente hebben een ontwerpbrief opgesteld met het verzoek aan zoveel mogelijk amateurs om die zienswijze op dit voorstel te ondertekenen en aan de gemeente Enschede op te sturen. Het is belangrijk dat dit voor 1 augustus gebeurt.

In zijn algemeenheid zal een overheid bij dit soort dingen integer opereren, en uitgaan van de objectieve feiten. De als objectieve feiten gepresenteerde stellingen bevatten echter meerdere misvattingen en het is verder vaker gebeurd dat dit soort dingen juist tijdens de vakantieperiode er even vlug doorheen gejast werden. Neem daarom even de tijd om de medeamateurs in Twente een steuntje in de rug te geven. En aan de andere kant: voor je het weet wordt dit beleid als het er in het gebied rond Enschede doorkomt ook in andere delen van het land in gang gezet. (JP)

Concepttekst om op te sturen (download)

Site v.d. gemeente Enschede over dit onderwerp

Ontwerp beleidstuk van de gemeente

Site VERON afd. Twente

Hoe zou het toch komen dat het zendamateurisme in de VS sterk groeit, en hier in Europa stabiel blijft of eigenlijk licht inzakt? Overigens is de daling in aantallen amateurs in Nederland en de omliggende landen niet zo groot als vaak gedacht wordt. Wel is het zo dat de amateurs die er zijn veel minder actief zijn dan ze bijvoorbeeld in de jaren 80 waren. De doemscenario’s die je op de band hoort zijn hierom misschien wat overdreven.

Wat je vaak ziet is dat amateurisme een grote impuls krijgt na inzet bij een grootschalige ramp. Niet dat ik de komst van een ramp zou toejuichen. In tegendeel. Maar het is bijvoorbeeld in India het geval geweest na de tsunami. In India worden amateurs tegenwoordig op lokaal niveau ook vaak direct betrokken bij bijvoorbeeld het voorkomen dijkbreuken en van overstromingen. Ik weet niet zeker of dit in Thailand ook zo gegaan is. Volgens mij zaten daar voor de tsunami van 2004 ook al redelijk veel zendamateurs. Thailand is momenteel het land met procentueel de meeste zendamateurs onder de bevolking.

Elders in Azië, in Japan is het zendamateurisme in de laatste tien, vijftien jaar wel teruggelopen. Van ruim boven een miljoen amateurs zitten daar nu (uit mijn hoofd gezegd) tussen 800 en 850.000 amateurs. Dit vormt overigens een formidabele thuismarkt om alleen al daarvoor amateurapparatuur te produceren. D-STAR was bijvoorbeeld oorspronkelijk alleen voor de interne Japanse markt bestemd. Men was daar erg verbaasd dat er ineens uit andere delen van de wereld ook vraag naar de apparatuur kwam.

Met de cijfers over zendamateurs in Japan is overigens nog wat aan de hand. Amateurs die overlijden blijken namelijk vaak nog enkele tientallen jaren bij de census te worden meegerekend. In recente jaren is wel geprobeerd om daar wat aan te doen, en het valt niet uit te sluiten dat op zijn minst een deel van de terugloop in aantallen hierdoor is veroorzaakt.

In de VS stijgt het aantal amateurs jaarlijks met tussen de 7 en zelfs boven de 10% aan nieuwe calls die daarvoor nooit een vergunning hadden. Deze groei is ontstaan na een teruggang die ook daar bestond, maar die kantelde op het moment dat het morse-examen werd afgeschaft. Veel mensen die vroeger graag een machtiging wilden, met name voor de kortegolf zagen er tegenop om morse te gaan leren en wilden niet de beperkte Technician’s License waarmee je alleen op de VHF mag werken. Nu met meer vrije tijd in het vooruitzicht vanwege een naderend pensioen besluiten veel vijftigers om alsnog een gooi naar de amateurmachtiging te wagen. Wat aan de sterke groei ook bijdroeg was een decentralisatie en herorganisatie van de zendexamens die in dezelfde periode plaatsvond.

Amateurisme in de VS is momenteel ronduit booming. In nation-wide televisieprogramma’s zie je geregeld zendamateurs figureren. Een van de momenteel populairste sitcom’s uit het comedy-genre is Last Man Standing, waarin Tim Allen, die velen in Nederland nog zullen kennen van de comedy ‘Home Improvement’ de hoofdrol speelt van huisvader Mike Baxter. Baxter in de serie heeft drie opgroeiende dochters en is directeur marketing van een winkel in survival materialen. Mike is nogal een macho en zijn vrouw in de serie, een geologe, is daar heel tolerant over wat geregeld tot hilarische toestanden leidt. Rond de jaarwisseling van 2011/2012 werd het zendamateurschap van Baxter in de serie geïntroduceerd, hij heeft daar de fictieve call sign KA0XTT. Het feit dat amateurs daar zo prominent in het medialandschap rondwandelen, zegt ook iets over de populariteit van onze hobby daar aan de andere kant van de grote plas.

Blijft natuurlijk de kwestie hoe we de jeugd bij onze hobby kunnen betrekken want met al die late instappers, hoe mooi en welkom ook veranker je de hobby vermoedelijk nog niet al te vast voor de toekomst. Techniek en jongeren, het is steevast een probleem in de recente jaren. Veel liever dan zelf dingen te maken, wordt gebruik gemaakt van alle leuke gadgets waar je haast ongemerkt niet eens van in de gaten hebt hoe hoogwaardig technologisch die spullen wel niet zijn. Het zal de vaste kijker naar Discovery niet ontgaan zijn, dat het Discovery-netwerk momenteel bezig is om techniek en wetenschap voor de jeugd meer aantrekkelijk te maken met hun zogenaamde ‘headrush’ campagne. In de campagne worden allerlei al dan niet coole types, in elk geval mensen die het gemaakt hebben opgevoerd, die vertellen hoe techniek  een grote rol speelt bij wat ze doen. Dat ze zelf op school vaak ook een hekel aan de technische vakken hadden, maar hoe die techniek en wetenschap ze vervolgens wel geholpen heeft om de kampioen skateboarder, mythbuster-presentator of adviseur van Obama te worden die ze nu zijn.

De Nederlandse amateurverenigingen lijken het ook geheel niet te hebben begrepen. Wat bereik je nou met iedere maand weer buizenzenders en ander nostalgisch materiaal op je voorpagina’s en in de rest van je blad? Begrijp me goed, ik ben een morse-enthousiast, luister veel liever naar een loslopende VFO dan naar wat voor DDS of synthesizer ook. Maar met dat soort beelden halen we echt de jonge garde niet binnen. Die vinden D-STAR leuk, en Tetra spannend. SDR geweldig, en Gnu Radio cool. Daar zetten de huidige amateurs zich naar mijn bescheiden mening veel te weinig voor in.

Toch is er ook in Nederland hoop. Zonder dat de meeste amateurs het merken vindt er geleidelijk aan een stille instroom plaatst van mensen die niet via de traditionele weg van soldeerbout, SMD en printplaat aan onze radiohobby verslingerd zijn geraakt. Het zijn mensen die eigenlijk vooral in computers geïnteresseerd zijn, maar van daaruit steeds meer in de richting zijn gaan kijken naar zaken die traditioneel bij het zendamateurisme horen. Deze mensen, ze zijn niet allemaal piepjong, maar ze dromen van Gnu Radio, gebruiken Funcubedongles, of liefst USRP’s of desnoods bepaalde typen goedkope DVB-T-sticks om naar de amateurbanden te luisteren en geloven vaak heilig in concepten als cognitieve radio. Er zijn inmiddels aardig wat mensen uit deze hoek die ook een zendmachtiging hebben. Ik ken er in mijn eigen afdeling zeker een handvol. Ondanks dat ze vaak in de lokale hackerspace te vinden zijn, bezoeken ze ook gewoon onze lokale clubavonden en met name de zelfbouwavonden en vallen daar in het geheel niet uit de toon. Ze maken mij in elk geval voorzichtig hoopvol over de toekomst van onze hobby!

John Piek – PA0ETE