« Rookverbod | Home | Kermis in winkelcentr… »

Een UMTS-mast verbod

De afgelopen weken ontspon zich in Amersfoort het debat of er in de gemeente nu wel of niet UMTS-antennes zouden moeten worden opgericht. De discussie spitste zich met name toe op een al bestaande mast voor GSM die zich aan de Sportlaan in Hoogland bevindt nabij sportpark Langenoord, die met UMTS-antenne zou worden uitgebreid. Een viertal politieke partijen (BPA, PvdA, SP en Groen Links) stelde zich hierin kritisch op en hebben allemaal het standpunt dat er geen UMTS-masten op Amersfoortse gemeentegrond zou moeten komen.

Mast voor mobiele telefonie tussen Hooglanderveen
en Vathorst (foto is aanklikbaar voor vergroting)

Om te beginnen heb ik niet zo'n duidelijke mening over dit soort antennemasten. Ik ben zelf niet extreem bang voor de signalen waar het hier om gaat, maar dat komt misschien omdat ik er in mijn leven al veel mee te maken heb gehad. Volgens mij kan het ook best dat mensen last hebben van uitzendingen zoals die meer en meer door allerlei apparatuur in onze hoogtechnologische samenleving plaatsvinden. In sommige gevallen is aangetoond dat een dergelijk veld schadelijk kan zijn. Dat is met name het geval bij wonen in de buurt van hoogspanningslijnen. Waar ik echter grote problemen mee heb is dat in de hoog oplopende emotie waarin de discussie plaatsvindt feiten onjuist worden weergegeven. Dat is namelijk ook niet in het belang van de mensen die liever niet al teveel aan straling willen worden blootgesteld.

Ik heb me met name gestoord aan de wijze waarop een aantal dingen in de pers zijn weergegeven. Als de overheid namelijk op basis van deze onjuiste uitgangspunten beslissingen neemt, dan kan het zijn dat mensen hierdoor juist worden blootgesteld aan meer straling in plaats van minder.

Eén van die dingen is bijvoorbeeld dat er in verschillende publicaties verschil wordt gemaakt tussen UMTS-straling en GSM-straling. Voor alle duidelijkheid: er is nauwelijks verschil tussen beide. De signalen van KPN en Vodafone maken daarbij weliswaar gebruik van een iets veiliger golflengte, dit is overigens maar heel erg weinig. De overige aanbieders (T-Mobile, Orange en nog een aantal anderen) maken gebruik van frequenties die dicht aanliggen tegen de frequenties van UMTS. Net als de draadloze telefoons voor gebruik binnenshuis overiens. Doordat de celgrootte van GSM groter is (minder antennes die verder uit elkaar staan) is de straling daarvan in een aantal gevallen zelfs groter dan van UMTS.

De verhoogde aandacht voor UMTS is wel te verklaren. Toen GSM werd aangelegd viel dat nog nauwelijks op. De aandacht voor de mogelijke gevaren van dit soort signalen is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. Om die reden worden nieuwe antennes veel meer dan eerder onder een vergrootglas gelegd. Doordat UMTS nog niet volledig dekkend is uitgerold zijn nieuwe antennes op dit moment dus meestal UMTS-antennes. Vandaar dat de discussie meestal over UMTS gaat.

Iets anders is dat ik in de emotie iemand hoorde roepen dat ze niet begreep waarom zo'n UMTS-antenne op slechts 10 meter van een kinderdagverblijf zou worden neergezet. Dit is een punt van onbegrip waarop het in de resultaten van de discussie dikwijls misgaat.

Om dat duidelijk te maken moet ik iets over dit soort van antennes vertellen. Die antennes stralen namelijk richting horizon, niet naar beneden. Om die reden heb je pal onder de mast juist de minste last van de signalen die worden uitgezonden. Als ik mag kiezen, dan heb ik zo'n antenne zelf dan ook het liefste pal boven mijn hoofd. Mij is een geval bekend waarin bewoners van een flatgebouw protesteerden tegen de plaatsing van een GSM-mast op hun dak. Die antenne werd vervolgens een paar honderd meter verderop geplaatst. Hierdoor kreeg het gebouw waarin de klagers woonden echter de volle laag. Niemand die het daar dus verder over had, en de bewoners vonden dan ook dat de zaak tot hun tevredenheid was opgelost.

Een antenne, zoals voor GSM en UMTS gebruikt wordt, werkt als een soort paraplu. In de tijd dat de televisie-antennes nog bij veel mensen op het dak stonden, moesten hele wijken in IJsselstein hun antennes richten op de zender Arnhem, en niet op de zender Lopik, waar zij pal onder woonden. Het signaal van die mast was voor de mensen pal eronder namelijk niet voor ontvangst bruikbaar. Om dezelfde reden worden GSM- en UMTS-antennes vaak bij voorkeur bovenop ziekenhuizen geplaatst. Niet alleen hebben die plaatsen namelijk een aangename hoogte voor dat soort antennes. Door ze bovenop een ziekenhuis te plaatsen, weten ze in het ziekenhuis tenminste zeker dat ze geen storing zullen hebben van een in de nabijheid geplaatste GSM- of UMTS-mast.

De moraal van dit verhaal is: vertrouw er niet voor de volle 100% op dat een signaal als GSM of UMTS helemaal veilig is, zolang dat niet is aangetoond. Maar pas daarnaast ook op voor verhalen waarvan bewezen is dat ze niet kloppen. Anders zit je zonder het in de gaten te hebben misschien precies middenin de straling die je eigenlijk juist wilde ontlopen.

Meer informatie over dit onderwerp is te vinden in een interview met Dr. Martin Bier, een geëmigreerde Nederlander die in het ziekenhuis waar de serie E.R. zich afspeelt (maar dan in het echt) onderzoek deed naar slachtoffers van ongelukken met elektriciteit en radiostraling zoals van GSM en UMTS. Klik hier voor het interview.