Verwijder.me!

812. De Big Brother Awards

8 maart 2012
©2012, copyright: GoHansBrinker.com

Vandaag is de dag dat de Big Brother Awards 2011 bekend worden gemaakt. De Big Brother Awards worden jaarlijks in Nederland toegekend aan de grootste privacyschenders van het afgelopen jaar. Juryvoorzitter is columniste en schrijfster Karin Spaink. Andere juryleden zijn Antoinette Hertsenberg van onder andere het TROS-programma Radar, hoogleraar Media- en Telecommunicatierecht Nico van Eijk, rapper Typhoon en KPMG Advisory partner Edo Roos Lindgreen.

Indrukwekkende deelnemers die privacyschenders van dit jaar mag je wel zeggen. Bijzondere vermelding vanwege hun brevet van onvermogen kreeg het met internetbeveiligingscertificaten stuntelende bedrijf Diginotar. Door hen moest DigiD een tijdje uit de lucht, raakten tal van overheden met hun beveiliging in de problemen en bovenal brachten ze een aantal Iraanse internetgebruikers en dissidenten in levensgevaar.

Ik weet op het moment dat ik dit schrijf nog niet wie het gaat winnen, maar voor mijzelf staat toch wel de Utrechtse gemeente Rhenen bovenaan. Op 30 april houdt koningin Beatrix in die gemeente een deel van de dag haar verjaardagsfeest. De gemeente Rhenen heeft aangekondigd om in de periode vooraf “preventieve huiszoekingen” in te gaan zetten. Volgens burgemeester Joost van Oostrum is dit in het licht van de gebeurtenissen drie jaar geleden in Apeldoorn nodig om de veiligheid van de koningin te kunnen garanderen. Tijdens een informatiebijeenkomst vol inwoners van die plaats die bezorgd zijn over dit plan meldt de burgemeester bovendien: “Mensen die niet meewerken aan deze huiszoekingen worden gearresteerd.” En na vragen hierover: “Ik snap uw emotie maar ik zou u echt willen aanraden om zich daar niet tegen te verzetten. Want als u dat doet, dan denk ik dat u op 30 april niet in Rhenen bent maar in het arrestantencomplex van de politie Utrecht te Houten.” Op twitter schreef de goede man over deze bijeenkomst: “Het is een gevoel van eerst schrikken en daarna het FEESTgevoel weer oppakken. Zo ging het gisterenavond gelukkig ook.”

Een huiszoeking is niet iets dat je zomaar doet. Zoiets grijpt emotioneel zeer bij degenen die het overkomt in. De dreiging ermee aan niet-verdachte inwoners van de gemeente is onnodig intimiderend, en je kunt je afvragen of dit soort zware maatregelen überhaupt nodig zijn. Immers in de andere gemeenten waar sinds 2009 koninginnedag werd gevierd was een dergelijke draconische maatregel ook niet nodig. De laconieke dreiging met de cel vind ik helemaal stuitend. Ik zou me als inwoner van Rhenen in alle ernst afvragen wat ik in een plaats met een dergelijke Nicolai Caucescu als burgemeester nog te zoeken heb.

Bij de kandidaten in de categorie bedrijven valt KPN Mobile op. Zij zijn genomineerd vanwege hun gebruik van de deep packet inspection-technologie, dat zij als eerste ter wereld inzetten. Met de techniek kunnen gebruikers bespioneerd worden, d.w.z. de inhoud van hun berichten wordt ermee bekeken. Vooral het feit dat KPN net doet of haar neus bloedt over de storm van kritiek die ze hierover kreeg en bovendien zegt trots te zijn op het gebruik van de technologie is ronduit stuitend.

Vlak ook Connexxion niet uit. Dit brave busbedrijf ziet zichzelf als verlengstuk van de overheid. Connexxion helpt actief bij de opsporing en uitzetten van mensen zonder geldige verblijfsvergunning, en selecteert die mensen op hun uiterlijk. Als een negroïde vrouw uit Amsterdam zich laat afzetten in een welgestelde gemeente als Heemstede of Bloemendaal moeten Connexxion-chauffeurs standaard de politie inschakelen, waarna zo’n vrouw dagenlang door politiefunctionarissen wordt gevolgd. Het kan in zo’n geval namelijk weleens een illegale werkster zijn. Uiteindelijk wordt vastgesteld waar iemand’s kennelijke werkadres is en vervolgens wordt zo iemand aangehouden. Dit blijkt uit uit de stukken van een procedure die voor de Raad van State is aangespannen. Deze praktijk blijkt zeer onwettig, en het bedrijf werd op de vinger getikt. Verweer van Connexxion voor de rechter: “Als iemand geen geldig plaatsbewijs heeft en zich niet wil legitimeren, moeten wij de politie inschakelen.” Ook klanten die wel betaalden, maar met een uiterlijk dat Connexxion-medewerkers niet aanstond werden echter op deze manier verklikt. Bedenk wel: dit is hoe het bedrijf dus met haar eigen betalende klanten omgaat. Bedenk, ook datzelfde Connexxion kwam in voorbije jaren nogal al eens in aanvaring met minderheidsaandeelhouder de Staat der Nederlanden vanwege de hoge bonussen. Daarbij lagen de normen dus ineens een heel stuk minder hoog.

In dezelfde categorie als KPN Mobile en Connexxion is ook Facebook kandidaat. Het aantal keren dat dat bedrijf op de vingers werd getikt wegens privacyschendingen in de VS en daarbuiten is al niet meer te tellen. Facebook verzamelt gegevens van gebruikers over hun internetgebruik, ook wanneer deze zich op andere sites dan Facebook zelf bevinden, en geeft ook toe gegevens van anderen op internet te verzamelen. Vol trots presenteert het bedrijf het bezit van deze gegevens bij haar beurspresentatie. Het bedrijf belooft gegevens niet met adverteerders te delen, doet dat wel. Gebruikers kunnen de toegang tot hun gegevens beperken tot alleen hun vrienden, maar de apps die die vrienden gebruiken kunnen dan weer wel bij die gegevens, en zo liggen ze dus alsnog op straat. Facebook bouwt in Europa een database met biometrische gegevens van de gezichten op de profielfoto van hun gebruikers. Gebruikers is daarbij niets gevraagd rondom opname in die database, en kunnen, eenmaal daarin opgenomen ook niet vragen om die gegevens er weer uit te verwijderen. Als overheidsorganisaties bezwaar maken, dan worden de verzoeken om aanpassingen zo minimaal mogelijk uitgevoerd en zo gaat het maar door.

Andere kandidaten dit jaar zijn privacybestrijder en staatssecretaris Fred Teeven, minister Edith Schippers die het Elektronisch Patiënten Dossier van parlement en Eerste Kamer (unaniem) niet mocht invoeren, maar die dat via de U-bocht van het uitbesteden aan een commercieel bedrijf nu alsnog gaat doen. Verder zijn politie- en opsporingsdiensten genomineerd, die hun bevoegdheden ten koste van de privacy steeds verder uitgebreid zien, maar die zich desondanks zelf slechts zelden aan de regels op dit gebied houden. Ten slotte was onder andere het Korps Landelijke Politiediensten genomindeerd dat in strijd met de wet, computers van onschuldige burgers hackt en overneemt en daarbij spyware inzet om ze te bespioneren.

Afijn, ik ben dus heel benieuwd wie hem gaat winnen!

Categorie: opinie – plusminus 1007 woorden – Alles op deze website is in principe fictie, hoewel er elementen uit de realiteit kunnen zijn verwerkt. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De column is niet in alle gevallen heel geschikt voor jonge lezers.