Kleine Diomede USA (L) en Grode Diomede Rusl. (R), met daartussen o.a. de datumgrens.
Foto: Dave Cohoe, Creative Commons Attribution 3.0 Unported

Nieuwe aflevering micronaties (mini-staatjes )
765. Kleine Diomede en Grote Diomede

7 juli 2011
©2011, copyright: GoHansBrinker.com

Een van de meest interessante plekken op de wereldbol die je je wat soevereiniteit kunt indenken ligt ongeveer in het midden van de Beringstraat. Dat is de plek waar een uitloper van Rusland slechts 53 km verwijderd is van de Verenigde Staten ligt. Op de betreffende plek op enkele tientallen kilometers vanaf de Russische en de Amerikaanse kust liggen de Diomedes-eilanden Kleine Diomede in het oosten en Grote Diomede westelijk van het andere eiland. De twee eilandjes (resp. 7,3 en 29 km2 groot) liggen ongeveer 4 km uit elkaar. Niet alleen loopt op 2 km afstand van beide eilanden door die strook water de landsgrens tussen Rusland en de Verenigde Staten. Het is tegelijk ook de grens tussen de werelddelen Amerika en Azië. Daarnaast liggen de beide eilandjes ook in verschillende tijdzones (met zo'n 20 uur verschil). En daar nog weer bovenop loopt tussen de eilanden ook de datumgrens, waardoor het op Grote Diomede, slechts 4 km verderop bijna een etmaal later is dan op grote Diomede. Ook oud en nieuw is op het ene eiland bijna een dag later dan op het andere. Big Diomede wordt daarom wel 'Tomorrow Island' genoemd en Little Diomede 'Yesterday Isle'. Tijdens de koude oorlog waren de contrasten vanwege met name de landsgrenzen nog veel groter. De grens tussen beide eilanden werd toen wel het "IJsgordijn" genoemd.

Het Amerikaanse Kleine Diomede wordt bewoond door 170 Inuït, eskimo's, oorspronkelijke inwoners van het eiland die allemaal in het kleine dorp aan de westkant van het eiland (met uitzicht op Grote Diomede) wonen. De bewoners van het Russische Grote Diomede waren vele eeuwen lang ofwel Yupik ofwel Inupiat Eskimo's, daar zijn de geleerden het niet over eens. Na de Tweede Wereldoorlog moesten deze bewoners van het eiland van Joseph Stalin gedwongen verhuizen om contacten over de grens heen te voorkomen. Het Russische eiland is op een weerstation na nu nog steeds onbewoond. Vóór die tijd waren er geregeld contacten over en weer tussen de bewoners van de eilanden. Vanwege gewone bezoekjes, wederzijdse festivals en ook om handel te drijven.

De zeestraat tussen de beide eilanden is geregeld in de winter bevroren. Naar verluidt gaan de inwoners van Kleine Diomede dan wel eens jagen op Grote Diomede, een grensoverschrijding die door de Russische autoriteiten nog altijd niet op prijs wordt gesteld. Grote Diomede ligt zo'n 46 km verwijderd van het meest oostelijke deel van het vasteland van Siberië. Kleine Diomede ligt op ongeveer 25 km verwijderd van het vasteland van de Amerikaanse staat Alaska. Beide vastelanden liggen op het smalste punt van de Beringstraat zoals gezegd liggen daar het vasteland van de Verenigde Staten en dat van Rusland zo'n 53 km uit elkaar.

Grote Diomede (Rusl.) zoals gezien door een webcam op Kleine Diomede (USA)
Foto: Anant Kamath, Creative Commons Attribution-Share Alike 2.5 India

Ik heb al veel over de eilandjes gelezen en gezien. Michael Palin (geen familie van de gouverneur van Alaska met dezelfde achternaam) begon er ooit een van zijn series reisprogramma's en ook Boudewijn Büch besteedde aandacht aan de eilandjes in zijn reisprogramma op TV. Een paar maanden geleden was in het TV-programma 'Alaska State Troopers' over het politiekorps van Alaska een aflevering te zien die over Kleine Diomede ging. Een politie-agent is er niet permanent gestationeerd, maar komt er eens in de zoveel dagen per helikopter. Zij wilde in de betreffende aflevering een van de inwoners arresteren, en werd daarvoor in de winterperiode een dagje op het eilandje afgezet. Ze vertelde dat mensen het eilandje natuurlijk als hun broekzak kenden, en dat ze als buitenstaander iemand die niet gevonden wilde worden alleen met de grootste moeite kon vinden.. De man die die dag als arrestant met de helikopter mee moest bleek echter gewoon thuis en ging zonder problemen mee.

Schrijver en lange afstandszwemmer Lynne Cox zwom in 1987 de 3,7 km van Kleine Diomede naar Grote Diomede bij een watertemperatuur van slechts 4 graden boven nul in 25 minuten. Dit leverde hem in een tijd van glasnost en perstrojka de felicitaties op van zowel toenmalig president Ronald Reagan als van Michail Gorbatsjov. Cox hielp hiermee de gespannen situatie over de grens tussen de eilanden te versoepelen. Sinds 1990 is er op beperkte schaal sprake van enig toerisme per boot en door de lucht, Rusland beschouwt echter de gehele regio, zowel water, vasteland als eilanden binnen de eigen landsgrenzen als militair gebied, en het toerisme wordt als gevolg daarvan ernstig gehinderd door de ingewikkelde aanvragen voor de benodigde visa. De eilanden zijn daarnaast ook vanwege het uiterst onbetrouwbare weer zeer moeilijk te bereiken.

Er wordt al jaren nagedacht en gefantaseerd over een vaste oeververbinding door de Bering Straat. Deze plannen gaan doorgaans uit van ofwel twee bruggen of wel twee tunnels die dan zowel Rusland als Alaska via de Diomedes eilanden met elkaar verbinden.

Overigens grenzen de VS en Rusland op nog een plek redelijk dicht aan elkaar. Dat is bij de keten Aleoeten-eilanden, waarvan er duizenden tot vlakbij Rusland onderdeel zijn van de VS. Allen de twee dichtst bij Rusland gelegen eilanden, tevens de twee grootste Aleoeten tot het Russische grondgebied behoren. Mogelijk ga ik daar in een volgend hoofdstuk nog op in.

De Nederzetting Little Diomede op het eiland Kleine Diomede
Foto US Coast Guard, Public Domain

Meer info over Little Diomede:

http://www.youtube.com/watch?v=Xy_JfCkuvxs (CNN op Kleine Diomede).

http://merrow1.tripod.com/coldwaters/id12.html

http://www.slideshare.net/marioricca/little-diomede-island-1705977

http://www.alaskawebcams.org/diomede.htm

http://www.youtube.com/watch?v=aWQDZ88-2YM

Categorie: micronaties - plusminus 859 woorden - Deze column kan deels op fictie berusten en de informatie is niet noodzakelijkerwijs volledig. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De column is niet in alle gevallen heel geschikt voor jonge lezers.