Dit artikel is uit september
2003 Carel, PE1ARN die hier niet ver
vandaan woont ken ik al sinds ik nog een broekie van een jaar of
17 was. Ik geloof dat ik in een gesprek met hem, kort voor het
artikel, voor het eerst over EchoLink hoorde. Ik stond ervan te
kijken wat er met EchoLink mogelijk was, en toen ik voor de grap
eens ging luisteren op de 2m-repeater van Amersfoort, waarmee
Carel een EchoLink-verbinding heeft, hoorde ik binnen een half
uur een Amerikaan CQ geven via deze repeater.
|
(klik op de afbeelding = vergroting)
VoIP nieuwe trend
EchoLink, zendamateurisme of niet?
VoIP is welhaast een nieuwe rage onder zendamateurs. In de VS is het dat zeker, en EchoLink is een van de belangrijkste programma's waarmee amateurs VoIP kunnen gebruiken. Voor amateurs met een machtiging, die geen geld hebben voor een set, of geen ruimte voor een antenne is er nu toch een mogelijkheid om op grote afstand met andere stations te werken. Ook via de amateurbanden! Hoe dat werkt? In dit artikel een introductie in de wereld van EchoLink en VoIP voor zendamateurs.
Voor diegenen, die EchoLink niet kennen, allereerst een korte introductie. EchoLink is een communicatiesysteem op internet, dat gebruikmaakt van PC's en van servers, en dat mensen peer-to-peer (één op één) of als conference (in een ronde) met elkaar laat communiceren. In die zin lijkt het systeem op systemen als bijvoorbeeld ICQ en MSN, waar ook mensen via een server peer-to-peer met elkaar worden verbonden. EchoLink verbindt mensen echter via VoIP, zodat het niet gaat om geschreven tekst gaat, maar om een spraakverbinding. Er is echter wel een mogelijkheid om met tekst te communiceren via een klein chatboxje. Verder is EchoLink alleen toegankelijk voor mensen met een geldige zendmachtiging. Dat laatste biedt een unieke mogelijkheid, omdat het door deze toegangscontrole mogelijk wordt om mensen die op EchoLink zitten overal ter wereld gebruik te laten maken van
(klik = vergroting)
amateurzenders en repeaters!
EchoLink werd in het begin van 2002 ontwikkeld door de Amerikaanse amateur Jonathan Taylor, K1RFD. Er zijn ondertussen al meer dan 100.000 amateurs in 138 landen bij het systeem geregistreerd. De software is gratis, en kan worden gedownload van de site www.echolink.org. Nadat de software is gestart, maakt deze contact met een van de EchoLink servers. Je kunt niet meteen verbinding maken, eerst moet worden gecontroleerd of je in het bezit bent van een geldige zendmachtiging. Dat kan bijvoorbeeld door je call en andere gegevens via e-mail door te geven, of door je zendmachtiging te faxen. Het kan eventueel een of twee dagen duren voordat de gegevens gecontroleerd zijn. Hierna krijg je toegang. Via de software krijg je dan te zien wie er allemaal aanwezig zijn, en als een soort telefooncentrale zorgt de software ervoor dat je een verbinding met zo iemand kunt maken. Zo'n aanwezige kan iemand zijn, die achter zijn computer zit, met koptelefoon en microfoon, maar ook iemand die zijn zendontvanger aan de computer heeft verbonden. Dat kan zijn omdat de eigenaar van de computer zich in de tuin bevindt, en op die manier verbindingen via EchoLink wil maken, maar het kan ook zijn dat je op die manier contact krijgt met een repeater ergens ter wereld. In dat geval kun je gewoon met de mensen in de omgeving van die repeater QSO's maken. Het enige verschil met een gewone repeaterverbinding is dat er zo'n twee seconden vertraging in het netwerk en bij het coderen ontstaat, zodat je even moet oppassen hoe snel je de microfoon indrukt. Via EchoLink is de normale operating practice tussen amateurs gebruikelijk. Er worden dus ook gewoon roepnamen genoemd, al vindt de verbinding niet eens plaats via de ether, omdat je dat soms dus niet zeker weet.
(klik = vergroting)
|
(klik = vergroting)
DTMF-codes
De EchoLink servers ondersteunen niet alleen peer-to-peer verbindingen, maar er is ook een conferencing mode, waarin rondes gehouden kunnen worden. Er zijn al rondes die uitsluitend binnen EchoLink plaatsvinden. Behalve een PC met geluidskaart en een headset heb je verder niets nodig om van de software gebruik te kunnen maken. Als je al software voor RTTY of iets dergelijks via de geluidskaart gebruikt, kun je simpelweg de kabels die je hiervoor hebt aangesloten gebruiken om EchoLink met de amateurset te koppelen.
EchoLink kan al worden gebruikt met een telefoonmodem. Afhankelijk van de bandbreedte van de gebruikte internetverbinding kun je maximaal met 100 stations tegelijk verbinding hebben. In diverse vensters is daarbij de status van het systeem en van de verschillende stations te zien.
(klik = vergroting)
Via de geluidsverbinding kan de software bestuurd worden door middel van DTMF-codes, en ook kun je via de verbinding zendapparatuur op afstand besturen. Op internet heeft het programma een eigen webserver voor het beheer van EchoLink op afstand via een webbrowser. Het programma heeft zowel een 'user mode' als een 'sysop mode', en het is niet mogelijk dat virussen en wormen zich via het programma vespreiden, omdat er geen attachments mee kunnen worden verstuurd. De software bevat een paar belangrijke beheerszaken rondom beperkingen van bepaalde typen zendmachtigingen, zoals bijvoorbeeld restricties voor een bepaald land.
EchoLink maakt gebruik van speciaal daarvoor ontwikkelde internetservers, die over de hele wereld verspreid staan. De software en de servers zijn zodanig ontworpen dat gebruikers ongemerkt en zonder onderbreking naar de volgende verhuizen zodra er een of meerdere servers uitvallen. Gewoonlijk zijn er wereldwijd vier of vijf servers actief. De totale belasting wordt evenredig over de servers verdeeld, zodat geen van de servers overbelast kan raken. Vaak zijn er op hetzelfde moment meer dan 2200 gebruikers aanwezig, en de servers verwerken op dit moment meer dan een miljoen transacties per dag. Iedere 20 seconden wisselen de servers gegevens uit, zodat alle servers in het netwerk dezelfde informatie versturen aan de gebruikers. In de praktijk blijkt deze configuratie uiterst betrouwbaar te zijn, met een uptime van 99,95 %. De belangrijkste server, die zo'n 75% van de transacties afhandelt heeft een zogenaamde OC-3 internetverbinding en staat in Atlanta in de VS.
De installatie van het programma is erg eenvoudig. En er is ondersteuning beschikbaar in de vorm van een netwerk van vrijwilligers, en om te beginnen is er een uitgebreide helpfunctie en FAQ beschikbaar. Verder is er een tool om de meest voorkomende problemen te helpen oplossen. Het programma is alleen beschikbaar onder Windows. Er is echter wel een programma EchoMac dat compatible is met EchoLink voor OS X op de Mac en een programma voor Linux: EchoLinux.
(klik = vergroting)
PI3AMF, PI2RTD en PI2ASD
Carel Sarton, PE1ARN heeft begin september in Amersfoort een demonstratie van EchoLink gegeven. Wat vindt hij van het programma? "Ik ben er al een jaar mee aan het stoeien. Ik vind het erg leuk en ik heb met wat handigheidjes EchoLink bij mij thuis gekoppeld met de repeater PI3AMF. Hij is niet continu op de repeater geschakeld: het normale repeaterverkeer gaat voor. Ik heb van tevoren ook overleg gehad met de beheerder van de repeater. Ik ben niet de enige, want ook op PI2RTD en PI2ASD, beide op 70 cm zit een EchoLink-verbinding, maar ik ben wel de enige op 2 meter. Ik wilde eigenlijk op 70 gaan zitten, maar de beheerder van de Amersfoortse repeater zei '2 meter is ook erg rustig hoor'. Ik vind het leuk om de mensen er hier kennis mee te kunnen laten maken. Het is natuurlijk ook heel aardig dat je als bijvoorbeeld Amerikaan zomaar over onze repeater in Nederland kunt werken."
"Of het hier legaal is? Ik heb er eens over naar Groningen gebeld. Het Agentschap Telecom vindt het een grijs gebied. Eerst wisten ze het niet, maar toen ik zei dat alle verbindingen gewoon keurig gelogd worden, en dat hij alleen aan staat als ik erbij ben hadden ze voorlopig geen bezwaar. Verder is er natuurlijk die controle of iemand wel een geldige machtiging heeft, voordat hij toegang krijgt. Hetzelfde als dit gebeurt natuurlijk ook gewoon met dx-clusters, en conference-systemen bij packet. Daar gaat zo'n verbinding vanaf de zender soms ook zomaar ineens een wormhole in en komt aan de andere kant van de wereld uit een andere wormhole weer boven de grond. Als ze dit zouden willen verbieden, dan is het natuurlijk gek dat dat wel mag."
|
Andere programma's
EchoLink is wellicht het meest bekende, maar zeker niet het enige VoIP-programma voor zendamateurs. eQSO is nog zo'n programma. Dit programma en de bijbehorende servers vormen een soort virtuele amateurband, wereldwijd. Ook dit programma is gratis, en kan net als de anderen ook met amateursets in de echte wereld verbonden worden. Een voordeel van eQSO is tegelijk een nadeel: iedereen kan toegang krijgen, deze toegang wordt geregeld door administrators.
(klik = vergroting)
Luisteramateurs kunnen bij eQSO ook deelnemen en verbindingen maken, wat een groot voordeel van het programma is. Luisteramateurs kunnen niet meepraten in de rooms met zendamateurverbindingen, maar hebben speciale "off-air" rooms. Een ander programma is iLink. Het was een van de eerste programma's op dit gebied. iLinik is ook gratis te downloaden, maar een nadeel is, dat er een speciaal interface voor nodig is. Ook fabrikant Yaesu heeft een eigen VoIP netwerk opgezet onder de naam WIRES-II (Wide Coverage Internet Repeater Enhancement System). WIRES-II draait onder Windows, terwijl een ander initiatief, IRLP (Internet Radio Linking Project), alleen onder Linux draait.
Ten slotte is er natuurlijk nog de vraag: is een netwerk als EchoLink nog wel zendamateurisme? Carel Sarton vindt van niet: "Maar het verbindt wel wereldwijd zendamateurs met elkaar. Hierdoor wordt de aloude ham-spirit weer een beetje in ere hersteld. Het is dus een heel goede ontwikkeling. Verder maakt het uitbreiding van bestaande repeaters, of zelfs nieuwe repeaters mogelijk en het genereert sowieso ook een hoop traffic op de banden, wat natuurlijk ook heel positief is. En verder is het natuurlijk een hartstikke goede oefening voor je van de vreemde talen."
(klik = vergroting)
Net als bij Packet Radio zijn er mensen die dit alleen iets voor computerfreaks vinden en niet voor amateurs. Packet maakt daarbij voor de transport tenminste nog (grotendeels) gebruik van de amateurbanden. VoIP gaat een stap verder en brengt de amateurverbindingen naar internet. Doordat je via EchoLink ook gebruik kunt maken van amateursets, en ook doordat alleen zendamateurs toegang hebben zou je kunnen zeggen dat er in dit geval wel sprake is van zendamateurisme, zij het met een uiterst lange microfoonkabel... Net als andere nieuwe digitale modulatiesoorten zal een deel van de amateurs VoIP omarmen, misschien wel een groot deel, en zal het zeer waarschijnlijk gewoon als nieuwe discipline toegang vinden tot de amateurwereld. Voor zover dat al niet gebeurd is. Jammer dat bij een aantal initiatieven luisteramateurs niet mee kunnen doen. Je zou zeggen, dat moet toch in de software aan te passen zijn zodat bijvoorbeeld op conferences mee kan worden geluisterd. VoIP is in elk geval een alternatief voor mensen die om wat voor reden dan ook geen apparatuur of antennes meer kunnen hebben, zoals bijvoorbeeld oldtimers in een verzorgingstehuis. Zij kunnen op die manier betrokken blijven bij oude vrienden en bij de amateurwereld.
Dit artikel is geschreven in september 2003.
Tekst: John Piek
Enkele links bij dit artikel:
vorige - home
- volgende
(klik = vergroting)
|
