(Uit de Daily Minutes van 24 januari 2019)

VRZA heeft een nieuwe afdeling: afdeling Amstelland. Op maandag 4 maart aanstaande is de eerste bijeenkomst van de nieuwe afdeling in Café de Pont aan de buiksloterweg 3, waar je vanaf het centraal station in Amsterdam met een fietspont kunt komen.

Het bestuur van de afdeling nodigt haar leden uit om op deze avond kennis te komen maken, dat geldt uiteraard ook voor andere in de hobby ge-interesseerde radio of luister amateurs. Het eerste drankje is op rekening van de afdeling, zo meldt het bericht op VRZA.nl. Website van de nieuwe afdeling is www.pi4asd.nl.

(Uit de Daily Minutes van 24 januari 2019)

In deze tijd van reageerders op allerlei onderwerpen via internet is ook de kritiek op de amateurorganisaties groot.

Voor de mensen met deze kritiek die ook hun handen uit de mouwen willen steken is er nu de kans om hier iets aan te doen: de VERON zoekt namelijk vrijwilligers. Wil je daadwerkelijk iets bijdragen, op de website VERON.nl staat een item onder de titel ´Vrijwilligers bij de VERON, vele handen maken licht werk´. Daar kun je zien waar de grootste amateurvereniging van ons land, die geheel op vrijwilligers draait naar op zoek is, en hoe je jezelf kunt aanmelden.

(Uit de Daily Minutes van 24 januari 2019)

Het duurt nog even maar op 9 maart van dit jaar wordt in Kootwijkerbroek de tweede DKARS HF Weak Signal Dag gehouden.

De HF Weak Signal dag is speciaal bedoeld voor amateurs die graag met de HF banden bezig zijn, vooral interesse hebben in DX werk, contesten, verschillende landen werken, maar ook voor amateurs die graag met datzelfde doel aan het bouwen zijn.

Bouwen van apparatuur, antennes of van een compleet station vormen dus een ander onderwerp van deze dag. Het gaat bij al deze amateurs om hobbyisten die graag een uitdaging zoeken en de radioamateurhobby als een deel van hun leven beschouwen.

Er komen onderwerpen aan bod van het voorkomen van storingen tot aan propagatiemetingen op 80 mtr, en verder een vergelijk tussen moderne SDR transceivers. Daarnaast is er aandacht voor Summits On The Air, ook bekend als SOTA.

Er zijn twee zalen voor presentaties en demonstraties van apparatuur, waarbij meegenomen zelfbouw zeker zeer welkom is. Voorop staan verder de contacten met de andere aanwezigen.

Plaats delict is dit jaar De Essenburcht, Schoonbeekhof 1, in Kootwijkerbroek. Er is voor een sympathiek bedrag koffie en en een lunch te verkrijgen en ook bier en eventueel iets sterkers is er verkrijgbaar.

Het wordt op prijs gesteld als je je vooraf voor deze dag aanmeldt, dat kan via PA0 Echo Hotel Golf, op pa0ehg@amsat.org.

De DKARS HF Weak SIgnal Dag dus op 9 maart aanstaande.

(Uit de Daily Minutes van 24 januari 2019)

De website ARRL.org meldt dat de zogenaamde shutdown bij de Amerikaanse overheid die momenteel al 33 dagen duurt ervoor heeft gezorgd dat er een enorme stapel aan aanvragen voor amateurcalls van onder andere geslaagden ligt te wachten.

De shutdown heeft er niet alleen voor gezorgd dat mensen die net geslaagd zijn moeten wachten, net als in de UK moeten amateurs in de VS er zelf aan denken om hun vergunning te verlengen, en door de shutdown zijn er inmiddels ook een aanzienlijk aantal amateurs van wie de vergunning inmiddels verlopen is, en door de shutdown niet verlengd.

Deze amateurs kunnen echter wel digitaal een verlenging aanvragen, en zij mogen blijven werken als ze zo’n aanvraag hebben gedaan. Als de shutdown echter lang duurt, dan kan daar een einde aan komen, deze zogenaamde gratieperiode heeft een maximale limiet van 2 jaar werken met een aangevraagde verlenging, en FCC heeft aangegeven dat deze periode van twee jaar niet automatisch zal worden verlengd. Het is niet duidelijk of deze op dat moment niet legale stations wel meetellen voor bijvoorbeeld certificaten.

Voor wie het niet gevolgd heeft: waar draait het allemaal om?

Sinds een tijdje wordt het huis van afgevaardigden in de VS niet meer gedomineerd door de partij van de huidige zittende president. De meerderheid in dit huis weigert nu de door de president voorgestelde begroting goed te keuren, vanwege één belangrijk punt van een aantal miljarden dollars in omvang. Beide zijden, de president en het huis weigeren een strobreed toe te geven.

Het gevolg is dat een aantal niet-essentiële overheidsorganisaties niet meer werkt. In de praktijk betekent dit dat het kantoor, waaronder een groot deel van wat de FCC doet valt, gesloten is. Het personeel zit thuis, en ontvangt over de niet gewerkte dagen ook geen salaris. De gevolgen voor die mensen zijn natuurlijk nog veel groter dan voor de gedupeerde amateurs.

Het is absoluut onzeker hoe lang deze situatie kan blijven duren. Beide partijen hebben de hakken tot nu toe stevig in het zand staan.

(Uit de Daily Minutes van 24 januari 2019)

Tijdens de maansverduistering, ook aangeduid met bloedmaan op 21 januari gebeurde er iets bijzonders: de maan werd tijdens de verduistering getroffen door een meteoroide.

Door de verduisterde maan was de vuurbol die dat veroorzaakte goed te zien, en veel amateur-astronomen namen het verschijnsel dan ook waar. Op de website spaceweather.com is er een artikel over te vinden, inclusief een foto van de vuurbol.

(Uit de Daily Minutes van 22 januari 2019)

DRM, hoewel we dat hier in de uitzendingen voor beeldmateriaal gebruiken is primair bedoeld voor het verspreiden van audio. Het is mogelijk om met DRM tot vier diensten in één uitzending onder te brengen op een enkelvoudig AM-zenderkanaal of tweemaal zo breed. Zo’n multiplex kan bijvoorbeeld bestaan uit tegelijk drie verschillende radioprogrammas met bij die programma’s horende multimediadiensten, en daarnaast ook nog data.

DRM is een open standaard, net als DRM, Tetra en dPMR, geregistreerd bij de Europese normeringsinstantie ETSI. De norm is bedoeld voor wereldwijd gebruik en is zodanig ook als uitzendtechniek opgenomen in de ITU-aanbevelingen.

Ondanks dat de norm er al een flink aantal jaren is, wil deze maar niet van de grond komen. Het enige land waar een echt grote dekking is, dat is in India, afijn dat kwam ook in aflevering 1 al aan de orde.

Een groot probleem is de beschikbaarheid van ontvangers, die is in ons deel van de wereld ook steeds afgenomen. Weliswaar zijn er in India ontvangers te koop, die voldoen echter niet aan de Europese regels, en kunnen daardoor hier niet verkocht worden en op een site als Aliexpress kom je ze niet tegen.

Overigens is dat van die ontvangers voor zendamateurs niet zo’n groot beletsel. Er zijn modules te koop, en er is software om in combinatie met bijvoorbeeld een raspberry pi en een DVB-T-stick te kunnen gebruiken of gewoon via je geluidskaart..

Zoals ook al in deel 1 aan de orde kwam, bestaat DRM tegenwoordig uit DRM+ dat voor VHF-frequenties, dus boven 30 MHz bedoeld is. Het oorspronkelijke DRM voor 30 MHz en lager, dat tegenwoordig wel wordt aangeduid met DRM30.

DRM+ is trouwens bedoeld voor een bandbreedte van 100 kHz, en is speciaal bestemd om te worden gebruikt in de reguliere FM-band, of voor medegebruik binnen de banden met DAB/DAB+ frequenties tussen 174 en 230 MHz.

Consortium

De ontwikkeling van DRM vond plaats door het zogenaamde DRM-consortium, dat op 4 maart 1998 door 20 van de belangrijkste radiobedrijven, toonaangevende omroeporganisaties en fabrikanten werd opgericht. Dit consortium heeft een officiële status bij de EBU, de Europese omroeporganisatie.

Een DRM-signaal wordt uitgezonden met OFDM, ´ortogonale frequentiedeling door multiplexing’, ook aangeduid als discrete multitoonmodulatie. Het is wat met Fldigi in deze uitzending ook wel eens gebruikt wordt, bijvoorbeeld bij PSKR met meerdere draaggolven. Ook de amateurstandaard FreeDV werkt op deze manier.

Kortegolf-omroepzender in het Oostenrijkse Moosbrunn voor DMR (Foto: wdwd, Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International)

(Uit de Daily Minutes van 18 januari 2019)

DRM is digital radio mondiale. Het is van oorsprong een digitale manier om op banden uit te zenden waar traditioneel met AM wordt uitgezonden in een 9 of een 10 kHz raster.

Een van de belangrijkste doelen van DRM is om een beter geluid te creëren met minder storing, en eventueel in stereo. De norm kan in hoge mate worden getweakt voor de propagatie-omstandigheden en voor bijvoorbeeld het uitzenden van meerdere programma’s, en er is van de norm door amateurs ook een amateurvariant gemaakt, geschikt voor kleinere bandbreedtes bijvoorbeeld in een SSB-kanaal. Je kunt er daarnaast ook afbeeldingen en andere documenten mee uitzenden, zoals we ook al geregeld in deze uitzending hebben gedaan.

[In de uitzending zijn er hier een paar voorbeelden te horen van DRM-uitzendingen]

Verrassend genoeg gaat het bij al deze fragmenten om bitsnelheden van 8 kbps en 12 kbps. Ter indicatie het geluid van D-STAR en DMR heeft een bitsnelheid van 9,6 kbps, daar dus tussenin. Je kunt als je de voorbeelden hoort stellen dat DRM een veel betere geluidskwaliteit blijkt te hebben dan onze digitale amateurmode’s.

DRM werkt dus meestal in geluidskanalen van 9 of 10 kHz bandbreedte, er zijn over de wereld verschillende rasters in gebruik op de middengolf. De kortegolf is meestal 10 kHz. DRM kan ook in een 20 kHz-kanaal werken.

Gebrek aan adoptatie

DRM werd lange tijd als mislukt beschouwd. Nog steeds speelt het in ons deel van de wereld een rol in de marge. Er is zo goed als geen apparatuur meer voor te krijgen, maar het is nog wel mogelijk om op verschillende zenderlocaties ermee uit te zenden, en er is goede software voor ontvangst, bijvoorbeeld voor de bekende SDR-ontvangst met een DVB-T-stick.

In landen als India en nog enkele andere regio’s is DRM aan een opmars begonnen.

Daarnaast is er nog een nieuwe ontwikkeling. Was DRM ooit uitsluitend bedoeld voor frequenties onder 30 MHz, sinds 2009 is er ook een variant die DRM+ heet, die voor de FM band is bedoeld, met een bandbreedte van 100 kHz.

In een aantal van de komende uitzendingen ga ik in het vervolg van deze korte serie in op de techniek van DRM. Ik moet zeggen, hoe meer ik me erin verdiep, hoe leuker ik het blijk te vinden. En die geluidskwaliteit is voor de gebruikte bandbreedte echt extreem goed. Daarnaast is het ook voor het versturen van documenten een van de meest efficiënte manieren van uitzenden.