Dit is de website van D-STAR-repeater PI1DSA in Amersfoort en het gecombineerd
D-STAR-/FM-relais PI1DSZ / PI3DSZ voor
Zeewolde en Harderwijk.
PI1DSA werkt nauw samen met D-STAR-repeater
PI1ZEE in Zeewolde
(Uitgang: 438,0375 MHz, ingang: 430,4375)
Microrepeater
Amersfoort-Noord
(werkt in de wijk Zielhorst onder de
LPD-regelgeving)
Uitgang: 433,125 MHz +1,6 MHz shift
(ingang: 434,725, soms staat 77Hz CTCSS aan)
Uitgangsvermogen: 10
mW EIRP in de originele LPD-antenne van
de portofoon (vermogen is vergelijkbaar met 7 mW in een open
dipool van 34 cm). Antennehoogte < 10m boven straatniveau. Portofoonbereik vanaf buiten tussen
1,5 en 2,5 km, afhankelijk
van de bebouwing.
Eigen website
microrepeater-experimenten:
microrepeater.shorties.nl.
Een paar historische
foto's
Een paar foto's uit de korte
historie van D-STAR in Nederland.
Deze beide foto's zijn gemaakt op 11 december
2007. Bij PA0ETE thuis op de keukentafel staat verder onaangesloten de
enkele duizenden euro's kostende Icom 70 cm-D-STAR-repeater. Deze repeater
is korte tijd later gebruikt om PI1DSA voor het eerst in de lucht te
brengen.
De repeater heeft in het begin
5 of 6 weken zo ongebruikt op de tafel gestaan omdat we geen D-STAR-apparatuur hadden
(niemand in Nederland had dat toen*). Op zich waren de IC-U82-portofoons wel leverbaar, maar de
UT-118-printjes die de porto's geschikt maakten voor D-STAR waren wereldwijd
overal uitverkocht.
De repeater van deze foto's staat
overigens nu als PI1UTR op de Gerbrandy-toren.
*) Er waren wel enkele mensen
die apparatuur uit de VS hadden meegenomen, maar voorzover ik weet hadden
die bij gebrek aan een tegenstation op dat moment geen van allen nog een
verbinding in D-STAR kunnen maken.
Bovenstaande foto is gemaakt op 8 januari
2008. Hans PE1HVS (l.) en Gerjan PA1GF (r.) staan op het dak van het pand
waar nú de antenne van PI1DSA staat, voor een locatiescout voor het relais.
De repeater zou ruim drie maanden later uiteindelijk op die plek worden
geplaatst.
Enkele handige linkjes voor
D-STAR-gebruikers
US Trust/DPLUS:
http://dstarusers.org
http://dstarusers.org/repeaters.php
http://ref017.dstargateway.org
(nota bene, je kunt bij de link hierboven 'ref017' aan het begin vervangen door iedere
bestaande reflector. Je ziet hier modules A, B en C van de reflector/repeater tegelijk. Als iemand nog niet gezonden
heeft staat er 'listening'. Pas na zenden is bekend op welke module/poort hij zit en zie je
die letter en de lijst staan.) Het werkt niet voor alle repeaters, maar alle Icom-repeaters
die met DPLUS werken hebben ook zo'n pagina, bijv. ook:
http://pi1utr.dstargateway.org/
en
https://pi1rys.dstargateway.org/
(TIP: bij ref017.dstargateway.org kun je de verschillende repeaters in het linkerkader aanklikken)
ircDDB/xreflector:
http://status.ircddb.net/cgi-bin/ircddb-log
http://status.ircddb.net/cgi-bin/ircddb-gw
(alleen voor Nederland:
http://status.ircddb.net/cgi-bin/ircddb-gw?NLD#
)
http://xrf017.dstar-europe.net/
(Ook hier kun je de namen vervangen door
andere xrf-nummers, repeaters werken hier niet, die hebben een aparte URL,
bijv.:
http://status.ircddb.net/cgi-bin/ircddb-log?30%200%20PI1DHD
PI1DHD op het laatst kun je hier wel weer door een andere repeater vervangen.
Diverse repeaters, zoals bijv.
PI1UTR zijn zowel ircDDB als
DPLUS. Op zo'n pagina zul je doorgaans meer verkeer zien dan op de
dplus-pagina (die op 'dstargateway.org' eindigt), omdat de pagina bij DPLUS
alleen het verkeer van DPLUS zal weergeven, en de pagina van ircDDB het
verkeer van beide. Zie:
http://status.ircddb.net/cgi-bin/ircddb-log?30%200%20PI1UTR
http://ircddb.net/live.htm
Het verschil tussen reflectors op beide systemen is makkelijk te zien. Bij
het US Trust/DPLUS-systeem beginnen de reflectornamen met 'REF', bij
ircDDB/xreflector beginnen ze met XRF. Bij repeaters is het niet aan de
roepnaam te zien van welke infrastructuur zij gebruik maken.
PI1DSA terug in de ether
9/9/2011 - We hebben even gewacht
met publiceren om te kijken of alles wel goed functioneert, en dat lijkt
inderdaad het geval. Sinds kort is PI1DSA weer terug. Het lijkt of de eerdere
storing op de nieuwe hogere ingangsfrequentie niet aanwezig is. Het relais is
in elk geval een stuk gevoeliger dan in de oude situatie met -9,4 MHz shift.
Om te testen is de repeater
voorlopig even op de veel drukkere REF001C gelinkt zodat we kunnen kijken of
e.e.a. ook met het intensievere verkeer daar goed blijft functioneren.
Binnenkort is de repeater weer terug op REF017A.
PI1DSZ / PI3DSZ inmiddels
operationeel
1/9/2011 - PI1DSZ / PI3DSZ staat
sinds enige tijd in de lucht. Omdat er nog wat aanloopproblemen waren is
ervoor gekozen om hier geen uitgebreide ruchtbaarheid aan te geven. De
problemen zaten deels in de besturingslogica en bestonden uit het soms
wegvallen van een lettergreep uit het D-STAR-audio. Momenteel wordt nog
steeds aan het relais gesleuteld. Het relais kan in de tussentijd, zij het
met af en toe misschien iets verminderde functionaliteit, wel gewoon gebruikt
worden..
Het relais werkt momenteel op een
tijdelijke antenne-combinatie, die echter voor het moment goed functioneert
en bij relayeren ook geen desensing geeft. Een speciaal voor dit soort
lokale (low power) repeaters ontwikkeld antennesysteem waarop zowel zender
als ontvanger kunnen worden aangesloten is in de laatste fase van zijn
ontwikkeling (zie foto). Deze zal hopelijk binnen enkele weken in bedrijf
komen, waarna het signaal van de repeater ook een stuk sterker zal zijn.
Gedeelte van de speciaal voor PI1DSZ / PI3DSZ
ontwikkelde
antenne in een testopstelling.
PI1DSA binnenkort terug
1/9/2011 - Op 11 augustus moest
PI1DSA de oude frequentie verlaten. Er waren afspraken gemaakt om de
repeater voor die tijd om te bouwen, maar onder andere door de problemen die
rond die tijd bij PI1RYS ontstonden kon dat helaas niet doorgaan. Op 11
augustus rond 12 uur 's middags is het relais daarom uitgeschakeld. Het is
zeer waarschijnlijk dat het relais in de eerste twee weken van september
terug is in de ether op de nieuwe frequentie van 438,175 MHz me een shift
van -7,6 MHz.
Stream nu geheel bij
onlinereceivers.net
1/9/2011 - Met het in de lucht
brengen van een eigen stream door onlinereceivers was de stream door PI1DSA
deels overbodig geworden. Toen een week nadat de eigen stream van
onlinereceivers operationeel werd, de server van de DSA-stream het begaf, en
niet gemakkelijk weer in de lucht te krijgen was, is besloten dat het een
mooi moment was om na dik twee jaar met de stream te stoppen.
Dit is inmiddels een aantal
weken geleden. Er zijn enige moeilijkheden met de stream op
RadioReference.com, een onderdeel van de stream die Johan van
onlinereceivers ook heeft overgenomen, waardoor de stream momenteel niet
meer via de Scanner Radio app op smartphones te beluisteren is, maar ik heb
inmiddels begrepen dat Johan probeert de stream ook hier weer 'up' te
krijgen.
DSA-stream nu makkelijker
te beluisteren op o.a. smartphones
Sinds eind april is de stream van PI1DSA
ook te beluisteren op de website www.RadioReference.com.
RadioReference.com is de grootste site met resources en
streams op dit gebied. In de VS is de communicatie van vele politiekorpsen en andere
overheidsdiensten, zowel met analoge als met digitale modulatiesoorten via deze directory
beschikbaar, net als vele amateurrepeaters. Ook buiten de VS zijn er
redelijk wat streams op de site beschikbaar.
Voordeel voor PI1DSA is onder andere dat de stream hiermee veel gemakkelijker op de
verschillende smartphone-platforms te beluisteren zal zijn. Voor Android,
iPhone en Blackberry bestaat de app 'Scanner Radio'. (Alleen voor Android
hebben we deze uit kunnen proberen. De app is daar beschikbaar via Android
Market, de app store van Android in zowel een gratis als een betaalde
versie. De stream van PI1DSA doet het ook in de gratis versie.)
Op smartphones kan ook deze link
gebruikt worden http://m.RadioReference.com
Alleen voor mobiele telefoons met het Windows-platform zijn daarbij in veel
gevallen extra maatregelen nodig, omdat die notoir slecht om kunnen gaan met
het MP3-protocol. Streams via RadioReference.com hebben een aangenaam lage bitsnelheid van
slechts 16kbps, zodat de mobiele verbinding door de stream ook minimaal
belast wordt.
De stream van PI1DSA is op RadioReference.com is hier
te vinden. Om het geluid te starten moet daar eerst een player worden
gekozen, en dan aan de linkerzijde op het vakje 'Listen' worden geklikt.
Naschrift: inmiddels is duidelijk
dat de stream het ook op Blackberry en iPhone blijkt te doen door daar de
app "Scanner Radio" te installeren. (Voorzover ik weet moet daar
op de iPhone een bedrag <1 euro voor worden betaald).
Overigens is er zowel in de app Scanner
Radio als op de site www.RadioReference.com
ook de mogelijkheid om naar de drukke Amerikaanse D-STAR-reflector REF001C
te luisteren. Verder is ook de stream van PI6TEN op beide manieren
beschikbaar.
Extra mogelijkheid beluisteren stream
Minder vertraging, live beeld portofoondisplay, werkt vaak wel
waar de oude stream niet werkt (en andersom). De bestaande
stream blijft overigens ook gewoon in de lucht.
Directe URL: http://www.livestream.com/shortiezzz
of http://livestre.am/GDmC
Roepnaamwijziging
D-STAR-/FM-relais Zeewolde
naar PI3DSZ / PI1DSZ
| Mede omdat een relais op twee
locaties met slechts één roepnaam niet in het geldende beleid bleek
te passen zijn de roepnaam van het gecombineerde 2m relais in
Zeewolde per 3 maart 2011 gewijzigd in PI1DSZ voor het D-STAR-deel
en PI3DSZ voor het FM-gedeelte.
|
De ICS
FM-controller voor het FM-deel van het relais in Zeewolde
(De foto is aanklikbaar)
Experiment gecombineerd
relais D-STAR en FM op 2m
| Op 4 februari heeft PI1DSA
toestemming gekregen om het relais op 145,6875 tevens in FM te mogen
gebruiken. Het relais zal met deze wijziging tegelijk ook naar de
gemeente Zeewolde verhuizen. (De ATOF's die momenteel in Amersfoort
geregistreerd staan verhuizen niet. PI1DSA op 70 cm blijft gewoon in
Amersfoort.)
In de praktijk worden de modes FM en D-STAR in
het relais zoveel mogelijk gelijkwaardig uitgevoerd. Wanneer het
relais vrij is, dan staat het in een 'neutrale modus'. Is het eerste
station dat uitzendt een D-STAR-station, dan schakelt het relais
onder de call PI1DSA naar D-STAR. Is dat station een FM-station, dan
schakelt het relais onder de roepnaam PI3DSA naar FM. Tussen de 30
en 60 seconden na de laatste gebruiker schakelt het relais weer
automatisch terug naar de neutrale modus.
Om te voorkomen dat D-STAR het relais al
teveel gaat domineren zal het relais normaal niet aan een reflector
gelinkt zijn. Gebruikers kunnen het relais in D-STAR uiteraard wel
zelf linken. Zonder gebruikers zal het relais echter sneller dan
gewoonlijk naar de 'huisreflector' gelinkt word, weer van de
internet-infrastructuur worden losgekoppeld.
Voor FM is een CTCSS-toon nodig
(hoogstwaarschijnlijk wordt dat 88,5 Hz) om het relais te openen. De
zender van het relais zendt dezelfde CTCSS-toon mee als het relais
in FM in de lucht is. Door die toon bij ontvangst te selecteren
krijgen FM-gebruikers de D-STAR-uitzendingen niet te horen.
D-STAR-apparaten kunnen op ontvangst daarbij automatisch kiezen
tussen FM en D-STAR.
In- en uitgang van het relais blijven
overigens gelijk, en het relais op 2m blijft ook een lokaal relais.
|
Deze vier afbeeldingen zijn aanklikbaar
Nieuw: xREFLECTOR-repeaters linken vanaf PI1DSA
op 70 cm
|
Linken aan repeaters van
het xREFLECTOR-netwerk is nu ook mogelijk. Het minder bekende broertje
van REF017A is de ook Nederlandstalige XRF017A, xReflector 17A dus, i.p.v. Reflector 17a.
Het xREFLECTOR-netwerk was tot heel recent maar op enkele plaatsen in
Nederland te gebruiken.
De repeaters van dit
alternatieve net zijn te linken door in het geval van een reflector simpelweg het
'REF' in het linkcommando te veranderen in 'XRF' en dan het nummer en
bandmodule van de gewenste xREFLECTOR in te vullen met weer een letter
L erachter. Ook is het mogelijk om niet alleen de reflectors maar ook
alle (meest Duitstalige) repeaters
van het xREFLECTOR-netwerk te linken. Uiteraard
blijft het aloude en bekende G2/DPLUS-
netwerk ook gewoon toegankelijk via de repeater. |
Nieuwe aanschaf t.b.v. PI1DSA op
2m
| Linken
is zó eenvoudig!
(en unlinken
ook...)
| REF001C is een
van de drukste reflectors, met name tussen ongv. 1300 en 0300 lokale
tijd in NL.
Om een repeater (zoals
PI1DSA) aan bijv. REF001C te linken kun je het volgende doen:
1. Zet in het UR-register
van je zendontvanger (waar
normaal CQCQCQ staat) "
U" (7 maal spatie,1 maal U)
2. Druk met de zendontvanger op freq. van de te linken repeater of hot spot 1 sec de PTT-knop in.
3. Zet nu in het UR-register "REF001CL"
4. Druk opnieuw 1 sec de PTT-knop in.
5. Druk op de CQ-knop. Op de IC-92 is dat bijv. het cijfer 0, dat je
hiervoor een seconde lang moet indrukken. Nu staat CQCQCQ weer in het
UR-register.
That's all!
Om terug te gaan naar REF017A (dat is als je klaar bent wel zo netjes
:-) ) kun je precies hetzelfde doen, waarbij je REF001C vervangt door REF017A.
Deze methode werkt voor alle
DPLUS-reflectors, -repeaters en -hot spots.
(N.B. De repeater
is na stap 1. en voor stap 2 niet gelinkt. Op die manier kan het
relais ook als lokaal relais gebruikt worden. Bijvoorbeeld handig in
de uren dat bij een nieuwkomer de registratie nog niet werkt.)
|
|
PI1DSA op 2 meter
| PI1DSA C,
het 2 meter-deel van de repeater draait momenteel proef.
Antenne is nog vrij beperkt. Voor wie het wil proberen:
uitgang 145,6875 (100 kHz lager dan de grote broer PI3AMF een
aantal km verderop) en -600 kHz shift. Aanbevolen, maar op dit moment
nog niet verplichte instellingen: RPT1: "PI1DSA C"
en "RPT2: PI1DSA G". |
|
| Ontvangsrapporten
geven in DV |
| IARU stelt voor
digitale spraak de volgende manier van ontvangstrapporten voor,
die MOS (Mean Opinion Score) genoemd wordt. Dat betekent zoiets
als 'de gemiddelde ervaren kwaliteit'. Het staat er niet bij,
maar de MOS komt waarschijnlijk in plaats van het
leesbaarheidsrapport R1 t/m R5. Het S-rapport blijft, behalve via
repeaters ook nog altijd van belang. Het is ook mogelijk om een
niet geheel getal als MOS-rapport te geven, bijv. 3,5. Daarbij is
3.0 ongeveer de grens waarbij de verbinding in de meeste gevallen nog
wel acceptabel is. Daaronder is de kwaliteit eigenlijk onvoldoende. |
MOS-
getal |
Kwaliteit |
Kwaliteits-
vermindering |
| 5 |
Uitstekend |
Niet
waarneembaar |
| 4 |
Goed |
Waarneembaar,
maar niet vervelend |
| 3 |
Nog behoorlijk |
Licht vervelend |
| 2 |
Onvoldoende |
Irritant |
| 1 |
Slecht |
Zeer irritant |
|
0 |
Onbruikbaar |
Totaal |
|
| Instelling
D-STAR-apparatuur |
Simplex:
MY = "PE1xxx" (eigen call)
UR = "CQCQCQ" |
Repeater:
zelfde als simplex, plus:
R1 = "PI1DSA B"
R2 = "PI1DSA G"
(of iedere andere
repeatercall)
Bij R1 is C voor 2m-repeater, B voor 70 cm-repeater en A 23
cm-repeater. |
| Hot spot is
gelijk aan simplex. |
Simplex QSO
D-STAR verschilt in gebruik vrijwel niet van FM. Omdat de eigen roepnaam
automatisch met de uitzending meekomt (deze verschijnt bij meeluisteraars
in het display) is het wel belangrijk om de eigen call eerst te programmeren. De
eigen roepnaam komt in het MY-register van het D-STAR-apparaat, ook wel
het "My callsign"-register genoemd.
Tenzij de uitzending voor een bepaalde
amateur bedoeld is (wat overigens niet alle repeaters ondersteunen) komt
verder in het UR- of "Your callsign"-register te staan "CQCQCQ".
Dit geeft aan dat alle meeluisteraars worden aangesproken.
Met bovenstaande instellingen is het al
mogelijk om simplex-verbindingen te maken.
Repeater zonder internet
Om via een repeater zonder internetverbinding te werken moet de roepnaam
van de repeater in het R1- of "Repeater 1"-register worden
geprogrammeerd, samen met de letter voor de band waarop deze repeater
werkt. (A voor 23 cm, B voor 70 cm en C voor 2 meter). Let op: de letter
die de band aangeeft komt altijd op de 8ste positie, dus ook bij call's
met in totaal vier of vijf tekens.
Bij een repeater die niet op de
internetgateway (zoals bijv. PI1NYM) is aangesloten is bovenstaande
instelling voldoende.
Repeater met internet-gateway
Bij een repeater met gateway moeten er nog twee dingen extra gebeuren.
Allereerst is het nodig om je bij een van de drie repeaters in Nederland
waar dat kan (zie kader hieronder) te registreren. Deze registratie is
nodig omdat het ook zonder zendapparatuur vanaf internet mogelijk is om de
gateway te gebruiken, en via de registratie wordt gecheckt of gebruikers
daadwerkelijk een zendmachtiging hebben. Dat is in een aantal landen waar
via de gateway repeaters gebruikt kunnen worden verplicht. Het kan
(uiterlijk) 24 uur duren voor de registratie werkt. Een registratie is
vervolgens wereldwijd op alle repeaters geldig, maar het is heel af en toe
wel zo dat bij veranderingen in het netwerk een keer opnieuw geregistreerd
moet worden.
Het tweede wat moet gebeuren is dat in
het R2- of "Repeater 2"-register de repeatercallsign met op de
8ste positie de letter G (van gateway) geprogrammeerd moet worden. Hiermee
worden de uitzendingen via de gateway en de daarop aangesloten andere
repeaters hoorbaar. Iemand zonder registratie of zonder dat hij/zij
repeater 2 geprogrammeerd heeft, is voor stations veraf heel storend: zij
horen dan gewoonlijk slechts één van de twee stations in het QSO,
waardoor het ook mogelijk is dat meerdere mensen ongewild tegelijk gaan
zenden.
Wanneer je een repeater lokaal wilt
gebruiken kun je hem het best tijdelijk unlinken (zie kader links).
Voor het werken via hot spots zijn geen
speciale instellingen vereist: het werkt precies als bij een simplex-QSO,
met dit verschil het dat het werken via een hot spot alleen gaat wanneer
je geregistreerd bent.
Het is natuurlijk een heel gedoe om deze
gegevens in te programmeren. Het spreekt dan ook voor zich dat vrijwel
iedereen voor elke repeater een apart geheugen programmeert waar niet
alleen de uitgangsfrequentie en de shift van de repeater in geprogrammeerd
wordt, maar ook de inhoud van de beide R1- en R2-registers. Bij alle
D-STAR-apparaten is software verkrijgbaar waarmee deze programmeringen ook
via de PC kunnen worden uitgevoerd. Op het D-STAR-forum
van onlinereceivers.net zijn daarnaast files te downloaden met alle
repeaters al geprogrammeerd die je met de software in je D-STAR-apparaat
kunt uploaden.
PI1DSA doet helaas geen registratie
meer
omdat dat met de nieuwe repeaterhardware
niet mogelijk is. Voor
registraties kun je
terecht bij PI1HWB,
bij PI1HGL
en bij PI1UTR.
Page last updated:
|
|
Aanmelden voor de MAILINGLIJST van het
D-STAR-net op dinsdagavond kan
hier.
PODCAST met o.a. het D-STAR-net: RSS.
Podcast direct beluisteren. |
PI1DSA, 70 cm DV
-7,6 MHz shift
Uitgang: 438,175 MHz
Ingang: 430,575 MHz. Locatie: Amersfoort (JO22QE)PI3DSZ/PI1DSZ,
2 m FM/DV, -600 kHz shift, bij FM CTCSS 77 Hz.
Uitgang: 145,6875 MHz
Ingang: 145,0875 MHz
Locatie: Zeewolde / Harderwijk (JO22SH)
PI1DSA is normaal gelinkt aan Reflector 17
A. Het is toegestaan om de repeater gedurende enige tijd te unlinken voor
bijvoorbeeld een lokaal QSO of om verbindingen te maken op andere
repeaters of reflectors. Het wordt daarbij zeer op prijs gesteld als de
repeater na gebruik weer aan REF017A gelinkt wordt.
|
|
 PI1DSA
is a D-STAR-repeater in the center of the Netherlands in JO22QE. The
repeater outputs on 439,825 MHz and has an input of 430,425 MHz (i.e. 9,4
MHz shift). Due to a change in regulations the repeater will switch to 7,6
MHz shift shortly.
PI1DSA is normally linked to REF017A, but it is open to
users to unlink and link the repeater. It is preferred that the repeater is
linked back to REF017A when ready.
PI1DSA is associated with PI1DSZ (D-STAR) and PI3DSZ (FM),
both on 145,6875 MHz (-600 kHz offset) and with PI1ZEE (D-STAR) on 438,0375
(-7,6 MHz offset), all three of them are located in the Zeewolde /
Harderwijk area.
|
|
